همایش میراث معماری در خطر (بررسی چالش‌های جنگ، بلایای طبیعی و سوء مدیریت بر میراث معماری جهان اسلام)
معرفی همایش
میراث معماری، به عنوان سرمایه‌ای تاریخی، فرهنگی و هویتی، امروز بیش از هر زمان دیگر در معرض تهدیدهای گسترده‌ای قرار دارد. تخریب سیستماتیک در اثر جنگ، تا فرسایش ناشی از تغییرات اقلیمی و آسیب های جدی در اثر بلایای طبیعی و اهمال مدیریتی، باعث شده حجم قابل توجهی از آثار تاریخی در خطر نابودی قرار بگیرد
. میراث معماری کشورهای اسلامی، از اندلس تا آسیای جنوب شرقی، گنجینه‌ای بی‌بدیل از هنر، فرهنگ، فناوری و تاریخ است. این میراث شامل بناهای تاریخی، بافت‌های شهری، و نظام‌های سنتی ساخت‌وساز و ... بازتابی از هویت فرهنگی، مذهبی و تاریخی مردمان این سرزمین‌هاست. در دهه‌های اخیر، مجموعه‌ای از آثار ارزشمند در کشورهای اسلامی، مانند فلسطین، سوریه، عراق، یمن، افغانستان، لیبی و حتی ایران، یا نابود شده‌اند یا در معرض خطر جدی قرار گرفته‌اند. با توجه به نقش مهم این میراث در هویت و همبستگی جهان اسلام، برگزاری این همایش ضرورتی علمی، فرهنگی و دارد
. این همایش با تاکید بر بناهای معماری با ارزش جهان اسلام، به دنبال ایجاد فرصتی برای گردهمایی اندیشمندان، پژوهشگران و مدیران فرهنگی برای تحلیل شرایط و ارائه راهکارهایی جهت حفاظت از این گنجینه مشترک است
.
محورهای پژوهشی همایش
1) جنگ و درگیری‌های نظامی
تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم جنگ‌ها بر تخریب میراث معماری تاریخی (مطالعه موردی شهرها و بناهای خاص در معرض خطر)
مستندسازی و حفاظت دیجیتال از بناهای با ارزش (نقش فناوری‌های نوین مانند لیزراسکن، فوتوگرامتری، و واقعیت مجازی)
بازسازی پس از جنگ: مطالعه اصالت معماری مرمت یا بازساری شده (چالش‌های نظری و عملی در احیای بافت‌های تخریب‌شده)
نقش جامعه محلی و سازمان‌های مردم‌نهاد در حفاظت از معماری در حین یا بعد از جنگ (مقاومت در برابر تخریب، مشارکت در بازآفرینی و ...)
موانع باستان‌شناسی میدانی در مناطق جنگی و پسا-جنگ (مشکلات امنیتی و دسترسی برای تیم‌های باستان‌شناسی در مناطق جنگ‌زده)
تأثیر از دست رفتن آثار معماری بر حافظه تاریخی و هویت فرهنگی ملت‌ها (مطالعات تطبیقی میان کشورهای مختلف منطقه درباره پیامدها و واکنش‌ها)
راهکارها و سیاست‌های نجات‌بخشی و تاب‌آوری در مواجهه با بحران جنگ (مطالعه الگوهای موفق بازسازی پس از جنگ)
حفاظت اضطراری و همکاری‌های بین‌المللی در مناطق بحران‌زده (مطالعه عملکرد نهادهایی مانند یونسکو،
ICOMOS و
ICCROM)
۲) زلزله و بلایای طبیعی
آسیب‌شناسی سازه‌ای بناهای تاریخی در برابر زلزله (تحلیل‌های مهندسی با رویکرد حفاظت و استحکام‌بخشی)
بررسی سازوکارهای سنتی و بومی در مقابله با بلایای طبیعی (دانش بومی و نمونه‌های موفق تاریخی در برابر مخاطرات محیطی)
فناوری‌های نوین در مقاوم‌سازی و مرمت میراث معماری (استفاده از مواد و روش‌های جدید سازه‌ای)
مستندسازی و ثبت پس از زلزله در بافت‌های تاریخی (استفاده از ابزارها و فناوری‌های نوین در ثبت و پایش)
تجربه بازسازی پس از زلزله: درس‌ها و چالش‌ها (پرداختن به نمونه‌ها از جمله تبریز، بم، موصل، ازمیر ...)
چالش‌های حفاظت از سایت‌های باستان‌شناسی در معرض نابودی و تخریب بر اثر بلایای طبیعی (آسیب‌شناسی و ارائه راهکار)
باستان‌شناسی میراث تخریب‌شده در اثر سیل و زمین‌لرزه (تکنیک‌های نجات، مطالعه و بررسی آثار دوره‌های تاریخی گذشته)
تأثیر گرمایش جهانی بر میراث معماری خاورمیانه (رابطه خشکسالی و افزایش دما با آسیب‌پذیری بناها از نظر فرسایش، آتش‌سوزی، ترک‌خوردگی و ...)
مردم‌نگاری فضا و نقش حافظه جمعی در بازسازی معماری پس از بلایای طبیعی (با تمرکز بر اصالت معماری و هویت فرهنگی)
۳) مدیریت نادرست و بی‌توجهی نهادی
تعارض میان توسعه شهری و حفظ میراث معماری (بررسی تخریب‌های ناشی از پروژه‌های عمرانی، گسترش تجاری یا گردشگری بی‌رویه)
سیاست‌های ناکارآمد در زمینه ثبت، حفاظت و مرمت بناهای تاریخی (تحلیل‌های حقوقی و نهادی)
گردشگری نامتوازن و فرسایش کالبدی میراث معماری (چالش اوورتوریسم و آندرتوریسم در بافت‌های تاریخی)
مداخلات غیراصولی و تأثیر آن بر شواهد باستان‌شناسی معماری (بی‌توجهی به لایه‌های اصیل باستان‌شناسی و تخریب و بازسازی‌های غیرعلمی)
نقش نهادهای ملی و محلی در قوت و ضعف حفاظت از میراث شهری (مسئولیت‌پذیری، هماهنگی و منابع مالی)
اقتصاد میراث: خصوصی‌سازی، سوداگری و تهدید اصالت بناها (نقش سرمایه‌گذاری‌های تجاری در رشد یا نابودی بافت‌های تاریخی)
چالش‌های آموزش و انتقال دانش فنی در حوزه حفاظت میراث معماری (بررسی برنامه‌های آموزشی مستمر و به‌روزرسانی دانش مرمتی)
مطالعه تغییر کاربری میراث معماری در جهت نیازهای معاصر (حفظ اصالت و تطبیق کاربری جدید با هویت فرهنگی اثر)
تاریخ های مهم همایش
آخرین مهلت ثبت نام
:يکشنبه 13 مهر 1404
آخرین مهلت ارسال مقاله
:دوشنبه 31 شهريور 1404
تاریخ برگزاری
:چهارشنبه 16 مهر 1404
برگزارکنندگان
دانشگاه هنر اسلامی تبریز و مجتمع علمی فرهنگی و تاریخی ربع رشیدی