بیانیه اختتامیه همایش بینالمللی میراث معماری در معرض خطر – مهر ۱۴۰۴
به نام خالق زیباییها، که در آفرینش خود، نخست بنای هستی را بر تعادل، معنا و ماندگاری استوار ساخت.
ما، شرکتکنندگان در جشنواره بینالمللی میراث معماری در خطر، پس از چند روز گفتوگو، تبادل تجربه و تأمل در سرنوشت میراث معماری جهان اسلام و سایر سرزمینهای در معرض تهدید، امروز در این آیین اختتامیه گرد هم آمدهایم تا صدای مشترک خود را به گوش جهانیان برسانیم؛ صدایی که از دل تاریخ برمیخیزد و مسئولیتِ پاسداری از یادگارهای انسان و ایمان را به یاد میآورد.
میراث معماری، صرفاً مجموعهای از سنگ و خشت و کاشی نیست؛ بلکه تبلور روح تمدنها، حافظهی جمعی ملتها و سندی از هویت فرهنگی بشریت است. این میراث، حلقهی اتصال نسلها و زبان گویای ارزشهایی است که ما را به گذشته پیوند میدهد و به آینده امید میبخشد. هر بنای تاریخی، در هر گوشه از این کره خاکی، روایتگر تلاش انسان برای معنا بخشیدن به زندگی، عدالت، زیبایی و ایمان است.
در این گردهمایی، پژوهشگران، معماران، مرمتگران، دانشجویان و دغدغهمندان فرهنگ از کشورهای مختلف، بر این باور مشترک تأکید ورزیدند که حفظ میراث معماری در خطر، مسئولیتی جهانی و اخلاقی است؛ مسئولیتی که نه تنها به دولتها، بلکه به وجدان آگاه همهی ملتها تعلق دارد.
اما در کنار امید و تعهد، وجدان ما نمیتواند در برابر آنچه امروز بر میراث معماری و فرهنگی در غزه میگذرد، خاموش بماند.
در زمانی که بشریت بیش از هر عصر دیگری به صلح، گفتوگو و احترام متقابل نیاز دارد، شاهد آن هستیم که رژیم اشغالگر و نسلکُش اسرائیل با بمبارانهای بیرحمانه، نه تنها جان انسانها، بلکه میراث هزارسالهی معماری و فرهنگ فلسطین را به خاک و خون میکشد. مساجد، مدارس، خانههای تاریخی و بافتهای کهن شهری که هر یک یادگار هویت و ایمان مردم غزه است، زیر آوار نفرت و خشونت نابود میشوند.
ما، شرکتکنندگان در این جشنواره، با تمام وجود انزجار خود را از این جنایات سازمانیافته و ویرانگر علیه میراث فرهنگی و انسانی غزه اعلام میداریم. تخریب میراث معماری، جنایتی است علیه تاریخ، علیه فرهنگ، و علیه آیندهی بشر. هیچ توجیهی نمیتواند نابودی آثار فرهنگی و تاریخی را مشروع جلوه دهد.
ما از نهادهای بینالمللی، از یونسکو، سازمان همکاری اسلامی، و تمامی مراکز علمی و فرهنگی جهان میخواهیم که در برابر این فاجعه سکوت نکنند و با اقدامهای عملی و حقوقی، مانع ادامهی این روند نابودگر شوند.
همچنین ما از دانشگاهها، مراکز پژوهشی و مؤسسات مرمت در سراسر جهان اسلام دعوت میکنیم تا با همکاری علمی و فرهنگی، زمینهی بازسازی و احیای آثار آسیبدیده را در هر نقطهای که میراث معماری در خطر است، فراهم سازند.
جشنوارهی «میراث معماری در خطر» بر آن است که این بیانیه، نه پایان یک رویداد، بلکه آغاز حرکتی مستمر و جهانی برای حفاظت از میراث معماری در سرزمینهای اسلامی و مناطق بحرانی باشد.
باشد که فرزندان ما، در آیندهای نه چندان دور، بتوانند در کنار این یادگارهای ارزشمند بایستند و از ما، بهعنوان نسلی که در برابر ویرانی سکوت نکرد، یاد کنند.
در پایان، امید داریم که ندای این بیانیه، پژواکی باشد برای بیداری وجدانهای فرهنگی و انسانی در سراسر جهان.
از تمامی برگزارکنندگان، پژوهشگران، هنرمندان و حامیان این جشنواره و در راس همه این عزیزان جناب پروفسور دکتر محمدعلی کینژاد سپاسگزاریم و ایمان داریم که حقیقت، فرهنگ و زیبایی ماندگارتر از ویرانیاند.